کرسی خالی دانشگاهیان در کنار سفرای خارجی/ واحدهای بین المللی در مناطق آزاد ضعیف عمل کردند

به گزارش خبرنگار مهر، واحدهای بین الملل دانشگاه های کشور بنابر اساسنامه قصد داشتند علاقمندان به تحصیل را که قصد خروج از کشور را داشتند جذب کنند و زمینه جذب دانشجویان خارجی و گسترش فرهنگ ایرانی اسلامی را نیز فراهم کنند اما به مرور دچار انحراف شدند.

واحدهای بین المللی که از سوی بیش از 15 دانشگاه کشور در سطح مناطق آزاد تجاری راه اندازی شده اند عمدتاً با همین هدف پا به عرصه وجود گذاشته اند.

به نظر می رسد پیشگیری از ورود خیل عظیم علاقمندان تحصیلات دانشگاهی به کشورهایی که از نظر فرهنگی با ایران سنخیتی ندارند یا در حاشیه خلیج فارس قرار گرفته و عناوین پرطمطراق دانشگاههای آمریکایی و انگلیسی را یدک می کشند دغدغه اولیه مسئولان برای راه اندازی این واحدها بوده است.

در این میان دانشگاهها اهداف عالیه ای را هم در تاسیس واحدهای بین المللی پیگیری می کنند که یکی از این اهداف راه اندازی دوره های دکتری و جذب دانشجویان خارجی علی الخصوص از منطقه خلیج فارس است.

واحدهای بین الملل همچنان میزبان اساتید پروازی

نکته دیگری که در مورد واحدهای بین الملل با اهداف اولیه آن فاصله دارد، وضعیت اساتید این واحدها است. بر اساس قانون اساتیدی که در این واحد مشغول به تدریس هستند باید در زمان مشخصی به عنوان اعضای هیئت علمی مقیم باشند اما با گذشت چندین سال هنوز بسیاری از این واحدها از اساتید پروازی استفاده می کنند.

مهر: طی چهار سال اخیر سفرای کشورهای مختلف به استان هرمزگان جهت آشنایی با ظرفیت ها و پتانسیلها سفر کرده اند. تا چه اندازه دانشگاه ها از این ظرفیت در راستای برقراری ارتباطات علمی و آموزشی بهره گرفته اند؟

احسان کامرانی: آنچه که در دولت گذشته در استان هرمزگان انجام شد راه اندازی نمایندگی وزارت امور خارجه در استان بود که قدمی مثبت در راستای افزایش روابط خارجی بود. دعوت از سفیران کشورهای خارجی مستقر در تهران قدمی مثبت در جهت معرفی و شناساندن ظرفیت ها و پتانسیلهای استان هرمزگان بود.

مشاهده عینی و شناخت از ظرفیت ها حرکت مثبتی در برقراری ارتباط و مقدمه ای برای ارتباطات بعدی با این کشورها است. در فاز دوم باید ظرفیت دانشگاه ها را هم به سفرا معرفی کنیم.

متاسفانه در سفرهای قبلی بیشتر از افراد سیاسی در بازدیدها و دیدارهای سفرا دعوت به عمل می آمد. در سفر دو تن از سفرا از دانشگاه هم دعوت شد اما آنگونه که باید به دانشگاه ها بها داده نشد.

قرار بود سفیر مکزیک برای بازدید از ظرفیت های دانشگاه آزاد به بندرعباس سفر کند که به دلایلی این شرایط مهیا نشد. اما همین نوع دیدگاه که در مسئولان استانی برای دعوت از سفرای خارجی شکل گرفته است جای خوشحالی دارد و در فازهای بعدی می توان از ظرفیت های دانشگاه ها بهره برد.

مهدی باقری: دغدغه عدم دعوت از دانشگاه ها را در دیدار با آقای مهمانپرست نماینده وزارت امور خارجه در زمان حضور در دانشگاه آزاد واحد بندرعباس مطرح کردیم و خواستار تشکیل کارگروه های تخصصی در اینگونه سفرها شدیم و لزوم حضور دانشگاه ها در این دیدارها را بیان کردیم و مهمانپرست موافق این نظر بودند.

مهر: واحدهای بین المللی دانشگاه ها در مناطق آزاد تا چه اندازه اهداف تعیین شده را در جذب دانشجویان خارجی و ایرانیان خارج از کشور محقق کرد؟ در تبادلات علمی و آموزشی چگونه توانسته است نقش آفرینی کنند؟

باقری: روابط بین الملل و هزینه تمام شده دو مقوله ای است که باید توجه ویژه ای به آن داشت. به طور مثال در زمانیکه قانون محدودیت حجاب در ترکیه تصویب شددانشجویان محجبه ترکیه ایی قصد حضور در دانشگاه های ایران را داشتند اما زمانیکه هزینه تمام شده را با دانشگاه های ترکیه مقایسه کردند ماندن در ترکیه را به حضور در ایران ترجیح دادند.

شهریه دانشگاه واحدهای بین المللی ما شهریه ای در طراز بین الملل است و هیچگونه مزیت رقابتی با سایر دانشگاه های خارجی ندارد. همچنین اگر در بعد سیاست های بین المللی هم بتوانیم موفق عمل کنیم آنگاه می توانیم به فکر جذب دانشجویان خارجی یا ایرانیان خارج از کشور باشیم.

نکته دیگر آنکه دانشگاه های ایران نسبت به تولید علم و جایگاه علمی بالاتر از کشورهای نروژ و ترکیه است ولی در امر اطلاع رسانی و تبلیغات بسیار ضعیف عمل کرده ایم.

باقری افزایش بی سابقه تورم را هم عاملی بر عدم حضور دانشجویان ایرانی در واحدهای بین المللی عنوان کرد و ادامه داد اگر با تورم دو تا 10 درصدی روبرو بودیم شاهد مهاجرت دانشجویان به کشورهای مالزی و همسایه دیگر نبودیم. تورم هم در کاهش دانشجویان در واحدهای بین المللی تاثیرگذار بود. بسیاری از دانشجویان زمانی که هزینه های تحصیل در واحدهای بین المللی را با دانشگاه های کشورهای همسایه مقایسه می کنند مالزی و سایر کشورهای را به حضور در ایران ترجیح می دهند.

کامرانی: آنچه که در جایگاه مهمی قرار دارد اهمیت روابط سیاسی است. روابط سیاسی در کاهش تورم، تحریمها بسیار موثر است. در صورتیکه روابط بین المللی ما در بعد سیاسی بهبود یابد می توانیم به رونق واحدهای بین المللی در مناطق آزاد هم امیدوار بود.

تبلیغات سوئی علیه ایران در خارج از کشور انجام می شود. لابی های صهیونیستی از هیچ کوششی برای ایران هراسی و تخریب دریغ نمی کنند. در کشورهای اروپایی و دیگر ممالک آنچه در تلویزیون و روزنامه ها می بینند و می خوانند را باور می کنند از این رو یکی از اهداف دانشگاه ها تغییر دیدگاه آنها نسبت به ایران و فضای علمی و آموزشی است.

مهر: مناطق آزاد در گسترش واحدهای بین المللی و جذب دانشجو تا چه اندازه می توانند نقش آفرینی داشته باشند؟

کامرانی: ارتباطات خوبی با مناطق آزاد داریم. اما توقعی که دانشگاه های استان از مناطقه آزاد قشم و کیش دارند به مراتبط بیشتر است. حداقل خواسته دانشگاه ها در اختیار قرار دادن زمین با قیمت های مناسب برای احداث آزمایشگاه، کارگاه و مراکز رشد و فناوری است.

توسعه امکانات واحدهای بین المللی می تواند در تشویق دانشجویان برای حضور در این واحدها تاثیرگذار باشد. همچنین مناطق آزاد بودجه های خوبی در اختیار دارند که با کمک به توسعه دانشگاه ها می توانند یاری رسان واحدهای بین المللی در ارائه خدمات رفاهی، آموزشی و پژوهشی به دانشجویان علاقمند خارجی باشد.

دانشگاه ها به لحاظ علمی و پژوهشی می توانند در کنار مناطقه آزاد به توسعه آن کمک کنند. در حال حاضر جمعیت دانشجویان دانشگاه های مستقر در قشم بیشتر از جمعیت بومی و ساکن جزیره است.

باقری: شهر دوبی دارای دهکده دانشگاهی است هر چند به لحاظ علمی پایین تر از سایر دانشگاه ها است ولی به دلیل ارائه خدمات رفاهی، آموزشی و تسهیلات دانشجویی همه ساله تعداد زیادی از علاقمندان به ادامه تحصیل سعی می کنند مجوز ورود به این دهکده دانشگاهی را بگیرند.

نگاه به دانشگاه ها باید نگاهی ویژه باشد زیرا راه توسعه از دانشگاه ها می گذرد. اما متاسفانه دانشجویان باید برای رسیدن به دانشگاه و ادامه تحصیل هزینه های گزافی را پرداخت کنند. مسئولان باید نگاهی متفاوت به امر آموزش به خصوص در سطح عالی داشته باشند.

گزارش از رضا زرگر